سەرەتا   |    دەربارە   |    پەیوەندی   |    دەستەی نوسەران   |    من نحن   |    اتصل بنا
       
  زاراوه‌ی (الشريعة) له‌ قورئاندا
گۆڕینی فۆنت

زاراوه‌ی (الشريعة) له‌ قورئاندا

ده‌نگی ئیسلام 

له‌ زاراوه‌ گرنگه‌كانی قورئانی پیرۆز زاراوه‌ی "الشريعة" یه‌، بگره‌ یه‌كه‌ له ‌نازناوه‌كانی سووره‌تی "الجاثية"ش بۆیه‌ هێندێ‌ جار پێی ئه‌ڵێن: سووره‌تی "الشريعة 
"الشريعة" له‌ بنه‌ڕه‌تی زماندا بریتییه‌ له‌ جێگای ئاوخواردنه‌وه‌ یان ئه‌و ڕێگه‌یه‌ی پێ‌ ئه‌ڵێن كه‌ ئه‌تگه‌یه‌نێته‌ سه‌رچاوه‌كه‌ی یان به‌كار ئه‌برێت بۆ ئه‌و ڕێگه‌یه‌ی كه‌ خوای گه‌وره‌ دایناوه‌. هه‌ر له‌م شه‌ریعه‌شه‌وه‌یه‌ كه‌ ڕێگاكانی دینی تیا نیشان ئه‌درێت، وه‌ك خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت‌: لكل جعلنا منكم شرعة ومنهاجا "المائدة:٤٨ " واته‌: بۆ هه‌ر لایه‌كتان به‌رنامه‌و پڕۆگرامی تایبه‌تمان بڕیار داوه‌. یان ده‌فه‌رموێ‌: ثم جعلناك على شريعة من الأمر فاتبعها "الجاثية: ١٨" واته‌:له‌وه‌و دوا تۆمان خستۆته‌ سه‌ر به‌رنامه‌یه‌كی ڕاست و ڕه‌وان شوێنی بكه‌وه‌و لێی لا مه‌ده‌. 
شاعیریش ئه‌ڵێت: 
"ولما رأت أن الشريعة همُّها وأن البياض من فرائصها دامي" 

یان هه‌ر له‌مڕووه‌وه‌ ئه‌ڵێت: "أشرعتُ الرمح نحوه إشراعًا" نێزه‌كه‌م ڕووه‌و حوشتره‌كه‌ وه‌شاند، یان ئه‌ڵێت [ أشرعت طريقا ] واته‌ ڕێگه‌كه‌م بۆ خۆشكرد، ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ر ویستم ڕێگه‌كه‌ ئاوه‌ڵاكه‌م. هه‌روه‌ها ئه‌و ئه‌ندازه‌ی كه‌ حوشتر ئاوی لێ هه‌ڵئه‌ڵووشێت هه‌مدیس پێی ده‌ڵێن: شه‌ریعه‌. 

هه‌روه‌ها "الشَّرِيعَة" و" الشِّرْعَة" : بریتیه‌ له‌و ڕێبازه‌ی كه‌ خوا دیاری كردووه‌و فه‌رمانی گرتنه‌ به‌ری داوه‌، وه‌ك ڕۆژوو و نوێژو حه‌ج و زه‌كات وتێكرای كرده‌وه‌ چاكه‌كانی تر. وه‌ك خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێ‌: ثم جعلناك على شريعة من الأمر فاتبعها " الجاثية:18" (پێشتر ماناكراوه‌). 
هه‌روه‌ها ده‌فه‌رموێ‌: لكل جعلنا منكم شرعة ومنهاجا "المائدة: ٤٨" (پێشتر ماناكراوه‌). له‌ "ابن عباس" خوای لێ ڕازی بێت سه‌باره‌ت به‌ ڕاژه‌ی ئه‌م ئایه‌ته‌ ده‌فه‌رموێ‌: " الشرعة: ما ورد في القرآن، والمنهاج: ما ورد في السنة" واته‌: شیرعه‌: هه‌موو ئه‌وانه‌ن كه‌ له‌قوڕئاندا هاتوو ون، مینهاجیش، هه‌موو ئه‌وانه‌ن كه‌ له‌ سوننه‌دا هاتوو ون. هه‌روه‌ها هه‌ر له‌مانای ئه‌م ئایه‌ته‌دا ده‌فه‌رموێت: "شرعة ومنهاجًا" واته‌: ڕێگه‌و سوننه‌ت، هه‌روه‌ها قه‌تتاده‌ ئه‌ڵێت: واته‌: تاكه‌ ئایینێك و چه‌ند شه‌ریعه‌تێك. 

وه‌ هێندێ‌ كه‌س له‌ ڕاژه‌ی ئه‌م ئایه‌ته‌دا ئه‌ڵێن: "الشِّرْعَة" واته‌: ئایین، "المِنهاجُ " واته‌: ڕێگا، وه‌ ده‌ڵێن: "الشرعة" و "المنهاج " تێكڕا واتای ڕێگا ئه‌ده‌ن، ڕێگه‌ش لێردا واته‌: ئایین، هێندێ‌ ئه‌ڵێن: "شِرْعَةً" واته‌: سه‌ره‌تای ڕێگا، "المنهاج" واته‌: ڕێگایه‌كی ڕاست و ڕوون. 

هه‌روه‌ها خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێ‌: ثم جعلناك على شريعة من الأمر فاتبعها "الجاثية:18" " الفراء" ده‌ڵێت: "على شريعة من الأمر" واته‌: له‌سه‌ر ئایین و مه‌نهه‌جی ئیسلامی. 
هێندێك ئه‌ڵێن: "على شريعة" له‌سه‌ر هاوشێوه‌و مه‌زه‌ب، وه‌ك ئه‌ڵێن: " شَرَعَ فلان في كذا وكذا" ئه‌وه‌ ئه‌گه‌ر شتێَكی لێَ هه‌ڵێَنجێَت. وه‌ ده‌ڵَێَن: "يَشْتَرِعُ شِرْعَتَهُ، ويَفْتَطِرُ فِطْرَتَهُ، ويَمْتَلُّ مِلَّتَه" واته‌: فولان كه‌س ڕووی له‌ سه‌رچاوه‌كه‌ی خۆی كردو شوێن سرووشتی خۆی كه‌وت و ته‌مسیلی ئایینه‌كه‌ی خۆی كرد. 

هه‌روه‌ها خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێ‌: شرع لكم من الدين ما وصى به نوحا "الشورى:13" "ابن الأَعرابي" ئه‌ڵێت: "شرع" واته‌: به‌دیار كه‌وت، وه‌ له‌ ڕاڤه‌ی شرعوا لهم من الدين ما لم يأذن به الله "الشورى:21" ئه‌ڵێت:"شرعوا لهم" واته‌: بۆی به‌ دیار خستن.

وه‌ ده‌رباره‌ی چیڕۆكی "أصحاب السبت" یشدا ده‌ڵێت: إذ تأتيهم حيتانهم يوم سبتهم شرعا "الأعراف:163" واته‌: له‌ ڕۆژی شه‌موانیاندا ماسیه‌كان وه‌كو چه‌تر سه‌رئاویان ده‌گرت, له‌ ڕاڤه‌كه‌ی هاتووه‌ "یوم سبتهم شرعا" واته‌: ئه‌و كاته‌ی كه‌ ماسیه‌كان سه‌ریان بڵند ئه‌كرده‌وه‌و سه‌ریان له‌ ئاو به‌ دیار ئه‌كه‌وت، وه‌ ده‌ڵێن "رمح شُراعيٌّ" واته‌: درێژ. 

هه‌ڵبه‌ت زۆر زاراوه‌ی تری قوڕئانیش هه‌ن كه‌ هاو مانای شه‌ریعه‌ن، وه‌ك زاراوه‌ی "الملة" كه‌ زاراوه‌یه‌كی قوڕئانیه‌و له‌ ڕووی ماناوه‌ هێندێ‌ جاریه‌ك ئه‌گرنه‌وه‌. له‌گه‌ڵ‌ ئه‌وه‌ی له‌ هێندێ‌ شوێنانیشدا هاومانای یه‌كتر نابن.


 1218

  • زۆرترین بینراو
  • نوێترین بابەت
Top
Facebook YouTube Twitter Instagram