بە #خوشڪانتان #بڵێن ...... ئەمە گاڵتە نیە ئەزیزان واجبە واجب . ڪە شوێن کەوتەی پێغەمبەری ژن و کچەکانی ئەو ڕوت نەبوونە نە. بیرکەنەوە بیر ..... نیقـــــاب وَلَا يُبۡدِينَ زِينَتَهُنَّ با ئافرهتان جوانۍ و زينهتيان دهرنهخهن پێناسەی نیقاب : نيقاب: بريتيه له وەى ڪه ئافرەت خۆى پێ دادەپۆشێت، وه ڪو ئەوەى دەڵێن: ئه و ئافرەته خۆى داپۆشى به وەى رووخسارى خۆى شارده وه، وه جياوازى له نێوان حيجاب و نيقاب بريتيه له وه ى: حيجاب داپۆشينى هه موو جەسته يه، به ڵام نيقاب داپۆشينى رووخساره به ته نها. بەڵگەی یەکەم : الله تعالۍ دەفەرمووێت : (يَاأَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا) (الأحزاب :٥٩). واتە: ئهی پێغهمبهر- صلی الله علیه وسلم- بڵێ به هاوسهرانت و به کچانت و به ئافرهتانی بڕواداران با عاباکانیان بدهن بهسهر خۆیاندا (خۆیان و جوانیانی پێ داپۆشن) ئهوه نزیڪتره بناسرێن (به داوێن پاك)ی تا بههۆیهوه ئازار نهدرێن وه خوا لێخۆش بووی میهرهبانه. (وقد فسر بعض الصحابة والتابعين ادناء الجلباب بستر الوجه؛ وهذا قول ابن مسعود، وابن عباس، وعبيدة السلمانى، وقتادة ، وحسن البصرى، وسعيدبن جبير، وابراهيم النخعي، والعطاء الخراساني، وغيرهم). واتا : هەندێک له هاوەڵان و شوێن ڪەوتووان ڕەزا و ڕەحمەتی خوایان لێ بێت، تەفسيرى (ادناء الجلباب)دەكەن به داپۆشيني (دەم و چاو) وە ئەوەش قسەى ( ابن مسعود، وابن عباس، وعبيدة السلمانى، وقتادة ، وحسن البصرى، سعيدبن جبير، وابراهيم النخعي، والعطاء الخراساني،و جگه لەوانيشە). وە محمدى كورى سيرين دەفەرمووێت: پرسيارم كرد له عبيده السلماني دەربارەى ئەم فەرمايشتەى خواى گەورە ( يُدۡنِينَ عَلَيۡهِنَّ مِن جَلَٰبِيبِهِن)ئەویش فەرمووی (مەبەستى پێی داپۆشینی دەمووچاوە..واته نیقاب.)بروانه کتێبی (تفسيرى ابن كثير283/3). دوای دابهزینی ههموو ئایهتهڪانی حیجاب الله تعالۍ ئهمری کرد به داپۆشینی ههموو لاشه و روخساریش-نیقاب- هەر وەك پێشەوا ئیبن عباس فەرموویەتی ڕەزای خوای لێ بێت. له ( علي بن أبي طلحة )هوە هاتووە که پێشەوا ئیبن عباس (الله تعالۍلێبێت) فهرموویهتی (أمر الله نساء المؤمنين إذا خرجن من بيوتهن في حاجة أن يغطين وجوههن من فوق رؤوسهن بالجلابيب، و يبدين عيناً واحدة). واته: (الله تعالۍ فهرمانی کردووه به ئافرهتی ئیمانداران کاتێک دهردهچن له ماڵ بۆ پێویستیهک دهبێت رووخساریان دابپۆشن به جیلبابهکانیان و-نیقاب- تهنها یهک چاویان دهربخهن). بەڵگەی دووەم: الله تعالۍ دەفەرمووێت (وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ) (٥٣ الأحزاب ). واتە: ئەگەر داوای شتێکی پێویستان کرد له پشتی پهردهوه داوایان لێبکهن. - بەڵگەی سێیەم : عن صفية بنت شيبة أن عائشة رضي الله عنها كانت تقول : لما نزلت هذه الآية ( وليضربن بخمرهن على جيوبهن ) أخذن أُزُرَهن (نوع من الثياب) فشققنها من قبل الحواشي فاختمرن بها. " يرحم الله نساء المهاجرات الأول لما أنزل الله { وليضربن بخمرهن على جيوبهن } شققن أكثف مروطهن (نوع من الثياب) فاختمرن بها " . أي غطين وجوههن . رواه البخاري ( 4481 ) ، وأبو داود ( 4102 ). واتة: ئه و كاته ئه و ئايه ته دابه زى (وليضربن بخمرهن على جيوبهن) جا له داميَنى ڪراسه كانمان پارچه مان ليَكرده وه ڕوخسارمان پئ داپۆشى. ڕه حمه تى الله له ژنه كؤچبه ره كانى سەره تا كا تێك ئه و ئايه ته دابه زى پارچه يان له كراسيان كرده وه كرديان به پێچه، واتا ده موچاويان پى داپؤشى. - بەلگەی چواره م : عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ ( صلی الله علیە و سلم )قَالَ : (( الْمَرْأَةُ عَوْرَةٌ)) رواه الترمذي ( 1173)، وقال الألباني في"" صحيح الترمذي " ( 936 ) : صحيح.. واته : له عه بدولَلآى كورى مه سعوده وه (ڕه زاى خوداى لێبێت) له پيَغەمبەرەوە ( صلی الله علیە و سلم ) ده فه رمووێت: ئافره ت عه وره ته. بهڵگەی پێنجه م لهسهر نیقاب: عن أسماء بنت أبي بكر -رضي الله عنهما- قالت كنا نغطي وجوهنا من الرجال وكنا نمشط قبل ذلك في الإحرام" [أخرجه الحاكم (1\454)وقال حديث صحيح على شرط الشيخين. واته: له ئهسمای كچی ئهبوبكر-(ڕهزای خوا له ههردوكیان بێت) فهرموویهتی: (ئێمه دهم و چاومان دا ئهپۆشی له بهرامبهر پیاوان، وه له ئیحارمیشدا قژمان شانه ئهكرد).ئهم فهرمایشتهی ئهسماء بهڵگهیهكی زۆر ڕوونه كه ئافرهته ئیماندارهكانی ئهو كاته نیقابیان پۆشیوه. وه هه روه ها قه ولی عائیشه ش هه یه كه نیقابیان كردوه ده موچاویان دا ئه پۆشی له پیاوان. بۆچوونى هه ندێك له زانايان لەسەر نیقاب: • ئيبنو لقودامەى مەقدسى(رەحمەتى خوداى ليَبيَت) دەلَيَت: (وقال مالك والأوزاعي والشافعي: جميع المرأة عورة إلا وجهها وكفيها، وما سوى ذلك يجب ستره في الصلاة) واتە: ماليك و ئه وزاعى و شافيعى وتويانه: هه موو لاشه ى ئافره ت عەوره ته جگه له ده م و چاو و ده سته كانى، جگه له مانه پیويست و واجبه دابپۆشرێت له ناو نويژدا. ئەوە لەم قسه يەوە وەردەگرين كه به ڵئ ه لەناو نوێژدا ته نها (ده م و چاو و ده سته كان) داناپۆشرێت، به ڵام جگه له نوێژ و له ده ره وه ى نوێژ هه موو شوێنه كان ده بێت دابپؤشريێت، به ڵكو وه ك ئه م زانا به رِێزانه فه رموويان ته نها له ناو نوێژ داپۆشينى ده م و چاو و ده سته كان پێويست نييه، جگه له نوێژ داپۆشينى هه موو لاشه وجه سته ى پێويست و واجبه. ــــــــــــــ ڕۆژ سونه