باسی سه‌خاوه‌ت‌و به‌خشینه‌وه‌و ماڵ به‌خت کردن له ڕێگه‌یه‌‌کی باشه‌وه، به‌پشتی خودای گه‌وره. کوڕی ئیسلام قال الله تعالى " وما أنفقتم من شيء فهو يخلفه "( سبأ/49). قال تعالى "وما تنفقوا من خير فلأنفسكم وما تنفقون إلا ابتغاء وجه الله وما تنفقوا من خير يوف إليكم وأنتم لا تظلمون " (البقرة /272). قال تعالى " وما تنفقوا من خير فإن الله به عليم" (البقرة/273). تێکڕای ئایه‌ته پیرۆزه‌کان ئاوایه: هه‌رچی به‌خت ده‌که‌ن، له‌ڕێگه‌ی باشه‌وه، به‌مه‌رجی ئه‌وه‌ی بۆ ڕه‌زای خودا بێ، ئه‌وه خێرێکه‌و بۆ خۆتانی ده‌که‌ن، خودا پاشه‌که‌وتی ده‌کات بۆتان،له‌م جیهانه‌دا یان له‌و جیهانه‌که‌ی تردا یا له‌هه‌ردوو جیهاندا تۆڵه‌تان بۆ ده‌کاته‌وه‌و به‌زیاده‌وه هه‌قتان بۆ ده‌کاته‌وه، بزانن خێر که‌م بێ یا زۆر بێ لای خودا وون نابێ، خودا ئاگای له‌هه‌موو شتێکه، گرنگ ئه‌وه‌یه که ئێوه نیازتان پاک بێ و ئه‌و ماڵه‌ی ده‌یبه‌خشن حاڵاڵ بێ و به‌چاوه‌و ڕواڵه‌ت‌و منه‌ت کردن پاداشتی باشی خۆتان پووچ نه‌که‌نه‌وه. 1/544- (وعن ابن مسعود رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال لا حسد إلا في اثنتين رجل آتاه الله مالا فسلطه على هلكته في الحق ورجل آتاه الله حكمة فهو يقضي بها ويعلمها). متفق عليه: ئیبنو مه‌سعود (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: پێغه‌مبه‌ر (درووی خودای له‌سه‌ر بێ) ده‌فه‌رمووێ: حه‌سوودی و به‌خیلی به‌که‌س دروست نییه به‌م دوو که‌سه نه‌بێت: یه‌ک: به‌پیاوێ خودا ماڵی ڕه‌حمه‌تی بداتێ و خۆشی ده‌ستی تێ بچێ له‌ڕێگه‌ی ڕاستدا داغانی بکات، دوو: به پیاوێ که خودا دانایی‌و په‌ندیاریی و زانستی به‌سوودی پێ بدا، جا هه‌م خۆی ڕه‌فتاری پێ بکا و هه‌م له‌نێوانی خه‌ڵکدا حوکمی پێ بکا و هه‌م فێری خه‌ڵکی تریشی بکا، به‌تایبه‌تی فێرخوازانی (ش) مه‌به‌ست له حه‌سوودی و به‌خیلی پێ بردن: خۆزگه پێ کردنه. 2/545- (وعنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم أيكم مال وارثه أحب إليه من ماله قالوا يا رسول الله ما منا أحد إلا ماله أحب إليه قال فإن ماله ما قدم ومال وارثه ما أخر). رواه البخاري: دیسان فه‌رمووی: حه‌زره‌ت (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) فه‌رمووی: کامتان ماڵی میراتبه‌ره‌که‌ی له‌ماڵی خۆی خۆشترده‌وێ؟ عه‌رزیان کرد: قوربان! هه‌موومان ماڵی خۆمانمان له‌ماڵی میراتبه‌ره‌که‌مان بۆشتر ده‌وێ، فه‌رمووی (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) ده بزانن ماڵی ئاده‌میزاد که‌به‌که‌ڵکی هه‌ردوو جیهانی بێ ئه‌و ماڵه‌یه‌تی که‌له‌پێش خۆیه‌وه ره‌تی ده‌کا و ڕه‌وانه‌ی ده‌کا بۆ ئه‌و دینیا، ماڵی میراتبه‌ره‌که‌شی ئه‌و ماڵه‌یه که ( به‌هه‌زار چنگه کڕێ) هه‌ر کۆی ده‌کاته‌وه تا له‌پڕ ده‌مرێ و ماڵه‌که‌ی له‌دوای به‌جێ ده‌مێنێ و ده‌بێ به‌هی میراتگر (ب). 3/546- (وعن عدي بن حاتم رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال اتقوا النار ولو بشق تمرة). متفق عليه: عه‌دیی کوڕی حاته‌م( ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: به‌گوێ‌ی خۆم ژنه‌وتم له‌زاری حه‌زره‌ت (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) ده‌یفه‌رموو: خۆتان له‌ئاگری خۆزه‌خ بپارێزن، گریمان به‌له‌تی ده‌نکه خورمایه‌کیش بووه.(ش). 4/547- (وعن جابر رضي الله عنه قال ما سئل رسول الله صلى الله عليه وسلم شيئا قط فقال لا). متفق عليه: جابیر (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: هه‌رگیز نه‌بووه که‌شتێ له پێغه‌مبه‌ر(دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) داوا بکرێ و بڵێ: نا! (ش). 5/548- (وعن أبي هريرة رضي الله عنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم ما من يوم يصبح العباد فيه إلا ملكان ينزلان فيقول أحدهما اللهم أعط منفقا خلفا ويقول الآخر اللهم أعط ممسكا تلفا) . متفق عليه: ئه‌بوو هوره‌یره (ڕه‌زای خودای له‌سه‌ر بێ) له حه‌زره‌ته‌وه (دررودی خودای له‌سه‌ر بێ) ده‌فه‌رمووێ: هه‌موو ڕۆژێ که‌به‌نده‌کان ڕۆژیان لێ ده‌بێته‌وه، دوو فریشته دێنه خواره‌وه، یه‌کێکیان ده‌فه‌رموێ: خودایه!ئه‌وه‌ی به‌خشنده‌یه تۆش پێێ ببه‌خشه‌و تۆڵه‌ی بۆ بکه‌ره‌وه، ئه‌وه‌ی تریشیان ده‌فه‌رمووێ: خودایه! ئه‌وه‌ی ڕژدو گیره لێی بگره‌ه‌وه!(ش). 6/549- (وعنه (أی عن أبی هريرة) أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: قال الله تعالى أنفق يا ابن آدم ينفق عليك). متفق عليه: ئه‌بو هوڕه‌یره( ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: حه‌زره‌ت (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) فه‌رمووی: خودای گه‌وره له‌فه‌رمووده‌یه‌کی قودسیدا ( فه‌رمایشتێکی پیرۆزدا) ده‌فه‌رمووێ: ئه‌ی ئاده‌میزاد! ده‌ستت له خێر کردن نه‌ترسێ، تا تۆ بۆ ڕه‌زای خودا ماڵ به‌خت بکه‌ی خودایش ڕزق‌و ڕۆزی تۆ گوشاد ده‌کاو زیاتر ماڵی ڕه‌حمه‌ت ده‌ڕێژێ به‌سه‌رتا(ش). 7/550- (وعن عبد الله بن عمرو بن العاص رضي الله عنهما أن رجلا سأل رسول الله صلى الله عليه وسلم أي الإسلام خير قال تطعم الطعام وتقرأ السلام على من عرفت ومن لم تعرف). متفق عليه: عه‌بدوڵڵای کوڕی عه‌مر (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: پیاوێ له حه‌زره‌تی پرسی: کام شت له ئیسلامه‌تیدا زۆر خێره؟ فه‌رمووی: ئه‌و ڕه‌وشته‌ی که نانبده‌بی، وه‌سڵاویش له هه‌موو که‌سێک بکه‌ی، بیناسیت و نه‌یناسیت(ش). 8/551- (وعنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم أربعون خصلة أعلاها منيحة العنز ما من عامل يعمل بخصلة منها رجاء ثوابها وتصديق موعودها إلا أدخله الله تعالى بها الجنة). رواه البخاري: عه‌بدوڵڵای کوڕی عه‌مر (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: حه‌زره‌ت (دروودی خوای له‌سه‌ربێ) فه‌رمووی: چل کاری باش هه‌ن، هه‌ره گه‌وره‌که‌یان بزنه به دۆخه‌یه، ئه‌وه‌ی یه‌کێ له‌م ئیشه باشانه بکا، به هیوای پاداشتی باش بێ، وه له‌هه‌مان کاتدا باوه‌ڕی به‌و به‌ڵێنه هه‌بێ، که خودا داوێتی له‌باره‌ی کردنی ئه‌و ئیشه‌وه ئه‌وه بێگومان که خودا به‌وه ده‌یباته به‌هه‌شت(ب). 9/552- (وعن أبي أمامة رضي الله عنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم يا ابن آدم إنك إن تبذل الفضل خير لك وأن تمسكه شر لك ولا تلام على كفاف وابدأ بمن تعول). رواه الترمذي: وقال حديث حسن صحيح: له ئه‌بو ئومامه‌وه ( ڕه‌زای خودای لێ بێت)، حه‌زره‌ت (درودی خوای له‌سه‌ر بێت) ده‌فه‌رمووێ: ئه‌ی ئاده‌میزاد! ئه‌وه‌ی له‌خۆت‌و خێزانت زیاده ئه‌گه‌ر بیبه‌خشی ئه‌وه خێرێکه و بۆ خۆتی ده‌که‌ی، خۆ ئه‌گه‌ر هه‌ڵی بگری‌و نه‌یکه‌ی به خێرو ده‌سمایه‌ی خێر، ئه‌وه شه‌ڕێکه‌و بۆ خۆتی هه‌ڵده‌گری، له‌سه‌ر گوزه‌رانێکیش که سه‌رو به‌ربێ و به‌پێی حاڵ بێ، که‌س سه‌رزه‌نشتت ناکا. له خێزان و خزمی خۆشته‌وه ده‌ست بکه به خێر کردن. (ت/ح/ح/ص). 10/553- (وعن أنس رضي الله عنه قال ما سئل رسول الله صلى الله عليه وسلم على الإسلام شيئا إلا أعطاه ولقد جاءه رجل فأعطاه غنما بين جبلين فرجع إلى قومه فقال يا قوم أسلموا فإن محمدا يعطي عطاء من لا يخشى الفقر وإن كان الرجل ليسلم ما يريد إلا الدنيا فما يلبث إلا يسيرا حتى يكون الإسلام أحب إليه من الدنيا وما عليها) . رواه مسلم: ئه‌نه‌س (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: به‌خاتری ئیسلام هه‌رچیان له حه‌زره‌ت ( دروودی خودای که‌سه‌ر بێ) داوا ده‌کرد ده‌یدا، جارێ پیاوێ هاته خزمه‌تی ڕانێکی زۆری دایێ، پڕ به‌به‌ینی دوو کێو ده‌بوو، کابرا که گه‌ڕایه‌وه بۆ ناو هۆزی خۆی گووتی: خزمینه! تا زووه ئیسلام ببن و سامانێکی باش بۆخۆتان پێکه‌وه بنێن، به‌ڕاستی موحه‌مه‌د به‌شێوه‌یه‌کی وا ده‌سه‌نه ده‌دا، وه‌ک بڵێی پشتی به خودای خۆی ئه‌ستوور بێ‌و له‌هه‌ژاری نه‌ترسێ! هه‌ر له‌م ڕوانگه‌یه‌وه بوو که بازێ که‌س که‌ئیسلام ده‌بوون مه‌به‌ستیان سامانی جیهان بوو، به‌ڵام زۆری پێ نه‌ده‌چوو دڵی به‌شه‌وقی ئیسلام ڕۆشن ده‌بۆوه به‌ره به‌ره وای لێ ده‌هات ئایینی ئیسلامی له دنیاو هه‌موو سامانی دنیا پێ‌خۆشتر بوو(م). 11/554- (وعن جبير بن مطعم رضي الله عنه أنه قال بينما هو يسير مع النبي صلى الله عليه وسلم مقفله من حنين فعلقه الأعراب يسألونه حتى اضطروه إلى سمرة فخطفت رداءه فوقف النبي صلى الله عليه وسلم فقال أعطوني ردائي فلو كان لي عدد هذه العضاه نعما لقسمته بينكم ثم لا تجدوني بخيلا ولا كذابا ولا جبانا). رواه البخاري: جوبه‌یری کوڕی موطعیم (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: له خزمه‌تی حه‌زره‌تدا بووم (دروودی خودای له‌سه‌ربێ) له غه‌زای حونه‌ین ده‌گه‌ڕاینه‌وه، عه‌ره‌به به‌دوه‌کان تێی ئاڵان داوای ده‌سه‌نه‌و به‌شیان لێ ده‌کرد، ته‌نگیان پێهه‌ڵچنی و ئاڵاندیانه بنجێ دڕکه‌زی، عاباکه‌ی ئاڵا له دڕکه‌زییه‌که‌وه، ئه‌زا وه‌ستاو فه‌رمووی (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ): عاباکه‌مم بده‌نه‌وه ئه‌گه‌ر به‌قه‌د ژماره‌ی ئه‌م دڕکه‌زییانه ئاژه‌ڵم بوایه هه‌موویم دابه‌ش ده‌کرد به‌سه‌رتانا، قه‌ت به‌رژدی‌و چرووکی و درۆزنی‌و ترسنۆکی من نابینن (ب). 13/556- (وعن أبي هريرة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال ما نقصت صدقة من مال وما زاد الله عبدا بعفو إلا عزا وما تواضع أحد لله إلا رفعه الله عز وجل). رواه مسلم: ئه‌بوو هوره‌یره (ڕه‌زای خودای لێ بێ) له حه‌زره‌ته‌وه ده‌فه‌رمووێ ( دروودی خودای له‌سه‌ر بێ): ماڵ به‌خشین و خێر کردن که‌م ناکا،به‌نده‌ی خوداش- به‌چاو پۆشی و لێبووردن- خودا زیاتر پایه‌ی به‌رز ده‌کات، ئه‌و که‌سه‌یشی له‌به‌ر خودا خاکی‌و بێ هه‌وابێ و خۆی به‌که‌م بگرێ مسۆگه‌ر که خودا پایه‌به‌رزتری ده‌کا!(م). 14/557- (وعن أبي كبشة عمرو بن سعد الأنماري رضي الله عنه أنه سمع رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول ثلاثة أقسم عليهن وأحدثكم حديثا فاحفظوه ما نقص مال عبد من صدقة ولا ظلم عبد مظلمة صبر عليها إلا زاده الله عزا ولا فتح عبد باب مسألة إلا فتح الله عليه باب فقر أو كلمة نحوها وأحدثكم حديثا فاحفظوه قال إنما الدنيا لأربعة نفر عبد رزقه الله مالا وعلما فهو يتقي فيه ربه ويصل فيه رحمه ويعلم لله فيه حقا فهذا بأفضل المنازل وعبد رزقه الله علما ولم يرزقه مالا فهو صادق النية يقول لو أن لي مالا لعملت بعمل فلان فهو نيته فأجرهما سواء وعبد رزقه الله مالا ولم يرزقه علما فهو يخبط في ماله بغير علم لا يتقي فيه ربه ولا يصل رحمه ولا يعلم لله فيه حقا فهذا بأخبث المنازل وعبد لم يرزقه الله مالا ولا علما فهو يقول لو أن لي مالا لعملت فيه بعمل فلان فهو نيته فوزرهما سواء). رواه الترمذي وقال حديث حسن صحيح: ئه‌بو که‌نشه‌ی ئه‌نصاری (ڕه‌زای خودای لێ بێ) فه‌رمووی: پێغه‌مبه‌ر (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) ده‌فه‌رمووێ: سوێند له‌سه‌ر ئه‌م سێ شته ده‌خۆم، ئێوه‌ش ئه‌م قسه‌یه‌ی که‌له‌م باره‌یه‌وه بۆتانی ده‌که‌م له‌به‌ری بکه‌ن: یه‌که‌م: ماڵی به‌نده به‌خێر کردن که‌م ناکات. دووه‌م: هه‌رکه‌سێ یه‌کێ زۆرو سته‌می لێ بکاو ئه‌ویش سه‌برو ئارام بگرێ له‌به‌ر باری خودادا، خودا سه‌ربه‌رزی دین و دنیای ده‌کا، سێیه‌م: هه‌رکه‌سێ ده‌رگای سواڵ له خۆی بکاته‌وه خوا ده‌رگای هه‌ژاری بۆ داکاته‌وه! یا حه‌زره‌ت (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) قسه‌یه‌کی ئاوای فه‌رموو، فه‌رمووشی: گوێ بگرن قسه‌یه‌کی تریشتان بۆ ده‌که‌م ئه‌ویش له‌به‌ر بکه‌ن جا فه‌رمووی: جیهان بۆ ئه‌م چوار که‌سه‌یه: یه‌که‌م که‌سێ خودا ماڵی ڕه‌حمه‌ت و عیلم و زانستی به‌پیت و به‌به‌ره‌که‌تی پێ ببه‌خشیبێ، ئه‌ویش ته‌قوای خودایان پێ بکاو، سیله‌ی ڕه‌حمیان پێ به‌جێبێنێ‌و ماف‌و حه‌قی خودایان لێ بدا، ئه‌مه گه‌وره‌ترین پایه‌ی هه‌یه، دووه‌م: که‌سێ خودا زانستی پێ ببه‌خشێ به‌ڵام ماڵ‌و دارایی نه‌داتێ، ئه‌ویش به‌نیازێکی پاک بڵێ: خۆزگه ماڵم ده‌بوو منیش وه‌ک فیساره‌که‌س خێرو خێراتم پێ ده‌کرد، ئه‌مه به‌هۆی نیازی پاکییه‌وه له‌هه‌ڵ که‌سی یه‌که‌مدا له‌پاداشتدا چوون یه‌کن، سێیه‌م: که‌سێ خودا ماڵی پێ بدا، به‌ڵام عیلم وزانستی پێ نه‌دا، جا بۆ خۆی به نادانی چه‌پ و گووپی تیا بکاو ته‌قوای خودای پێ نه‌کاو مافی خزم‌و خوێشی لێ نه‌دا، سیله‌ی ڕه‌حمی پێ به‌جێ نه‌هێنێ و مافی خودای لێ نه‌دا، ئائه‌مه پیسترین پایه‌ی هه‌یه، چواره‌م: به‌نده‌یێ، خودا نه‌ماڵ و نه زانستی پێ نه‌دابێ، که‌چی بۆ نه‌گبه‌تی بڵێ: بریا ماڵم ده‌بوو منیش وه‌ک فیساره که‌س به‌نه‌فامی خه‌رجم ده‌کرد، جا ئه‌م نه‌گبته- به‌هۆی نیازی پیسییه‌وه- له‌تۆڵه‌ی تاوانا، له‌گه‌ڵ که‌سی سێیه‌مدا چهوون یه‌کن! (ت:ح/ح/ص). 15/558- (وعن عائشة رضي الله عنها أنهم ذبحوا شاة فقال النبي صلى الله عليه وسلم ما بقي منها قالت ما بقي منها إلا كتفها قال بقي كلها غير كتفها). رواه الترمذي وقال حديث صحيح: عائیشه (ڕه‌زای خودای له‌سه‌ر بێ) فه‌رمووی: جارێک مه‌ڕێکمان سه‌ر بڕی بوو، پێغه‌مبه‌ر (درووی خودای له‌سه‌ر بێ) فه‌رمووی: هیچێ لێماوه؟ گووتم: گووتم به‌س شانێکی ماوه، فه‌رمووی: (هه‌مووی ماوه به‌س ئه‌و شانه‌ی نه‌بێ) (ت:ح/ح/ص). 16/559- (وعن أسماء بنت أبي بكر الصديق رضي الله عنهما قالت قال لي رسول الله صلى الله عليه وسلم لا توكي فيوكي الله عليك وفي رواية أنفقي أو أنفحي أو أنضحي ولا تحصي فيحصي الله عليك ولا توعي فيوعي الله عليك). متفق عليه: ئه‌سمای کچی ئه‌بو به‌کری صدیق (ره‌زای خودایان لێ بێ) فه‌رمووی: حه‌زره‌ت (دروودی خودای له‌سه‌ر بێ) پێی فه‌رمووم: خێر بکه‌و ببه‌خشه‌ره‌وه، مه‌یکه‌ره کیسه‌و تووره‌که‌و پریاسکه‌وه‌و ده‌رگای به‌ده‌مبێن مه‌به‌سته‌و، پاره‌و پوولی زۆر به‌بێ سوودێکی ڕه‌وا که‌ڵه‌که مه‌که، ئه‌گینا خودایش له‌تۆی ده‌گرێته‌وه!(ش). 17/560- (وعن أبي هريرة رضي الله عنه أنه سمع رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول مثل البخيل والمنفق كمثل رجلين عليهما جبتان من حديد من ثديهما إلى تراقيهما فأما المنفق فلا ينفق إلا سبغت أو وفرت على جلده حتى تخفي بنانه وتعفو أثره وأما البخيل فلا يريد أن ينفق شيئا إلا لزقت كل حلقة مكانها فهو يوسعها فلا تتسع). متفق عليه: ئه‌بو هوره‌یره (ڕه‌زای خوای لێ بێت) فه‌رمووی: ژنه‌وتم له حه‌زره‌ت (صلی الله علیه وسلم) ده‌یفه‌رموو: پیاوی ره‌زیل و پیاوی به‌خشنده (سه‌خی) مانه‌ندی دوو پیاو وان، که یه‌کی سه‌رو زریه‌ی ئاسنینی ته‌سکیان له به‌ردا بێت، له مه‌مکیانه‌وه بێ تا ددانه‌ی سنگیان، جا جار له‌گه‌ڵ جاردا که به‌خشنده‌که شتێ ده‌به‌خشێ زریه‌که‌ی کشی دێ‌و گوشادو گه‌وره ده‌بێت تاوای لێ دێت له‌به‌ر پێی ده‌خشێ و (وه‌ک چۆن جلی شۆر شوێن پێ کوێر ده‌کاته‌وه خێرو خێرات و به‌خشنده‌ییش ئاوا گوناهو تاوانی خاوه‌نه‌که‌ی داده‌پۆشێ)! به‌ڵام پیاوی ڕه‌زیل و چرووک هه‌رکاتێ وویستی خێرێک بکات، یا شتێ ببه‌خشێ، ئه‌ڵقه‌ی زریه‌که‌ی دێته‌وه یه‌ک و زیاتر قوڵفه‌کانی ته‌سک ده‌بنه‌وه، هه‌تا به‌ره‌به‌ره هه‌ردوو ده‌ستی شه‌ته‌ک ده‌درێن به به‌ربینیه‌وه! فه‌رمووی: له پێغه‌مبه‌رم بیست (صلی الله علیه وسلم) ده‌یفه‌رموو: جا ره‌زیله‌که هه‌ر هه‌وڵ و ته‌قه‌لا ده‌دات که کشیبێنێ به‌ڵام ناتوانێ! (ش/تاج). 18/561- (وعنه قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم من تصدق بعدل تمرة من كسب طيب ولا يقبل الله إلا الطيب فإن الله يقبلها بيمينه ثم يربيها لصاحبها كما يربي أحدكم فلوه حتى تكون مثل الجبل). متفق عليه: دیسان فه‌رمووی: پێغه‌مبه‌ر ( صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووی: ئه‌وه‌ی خێری بکات له حه‌ڵاڵ – چونکه هه‌رچی حه‌ڵاڵ نه‌بێت خوا وه‌ری ناگرێت- ئه‌وه‌ی خێرێ بکات له حه‌ڵاڵ خوای میهره‌بان به ده‌ستی ڕاستی خۆی وه‌ری ده‌گرێت، با ده‌نکه خورمایه‌کیش بێت، جا ئه‌و خێره له‌ناو له‌پی په‌روه‌ردگاری میهره‌بانا نه‌شونماو گه‌شه ده‌کات، وه‌ک چۆن یه‌کێ له ئێوه جوانوو ماینێ یا پارێنه وشترێ بۆ خۆی په‌روه‌رده بکا، خوایش ئه‌و خێره ئاوا په‌روه‌رده ده‌کا، گریمان ئه‌گه‌ر ده‌نکه خورمایێ بێ به‌قه‌د کێوێ گه‌وره ده‌بێ (ش/تاج). 19/562- (وعنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال بينما رجل يمشي بفلاة من الأرض فسمع صوتا في سحابة اسق حديقة فلان فتنحى ذلك السحاب فأفرغ ماءه في حرة فإذا شرجة من تلك الشراج قد استوعبت ذلك الماء كله فتتبع الماء فإذا رجل قائم في حديقته يحول الماء بمسحاته فقال له يا عبد الله ما اسمك قال فلان للاسم الذي سمع في السحابة فقال له يا عبد الله لم تسألني عن اسمي فقال إني سمعت صوتا في السحاب الذي هذا ماؤه يقول اسق حديقة فلان لإسمك فما تصنع فيها فقال أما إذ قلت هذا فإني أنظر إلى ما يخرج منها فأتصدق بثلثه وآكل أنا وعيالي ثلثا وأرد فيها ثلثه) . رواه مسلم: دیسان فه‌رمووی: حه‌زره‌ت (صلی الله علیه وسلم) فه‌رمووی: جارێک پیاوێک له بیابانێکه‌وه ،، ده‌ڕۆیشت، گوێ‌ی له ده‌نگێ بوو، له‌ناو په‌ڵه‌یێ هه‌وردا، به هه‌وره‌که‌ی ده‌فه‌رموو: باخه‌که‌ی فیساره که‌س ئاو بده، ئیتر هه‌وره‌که ده‌ست به‌جێ له‌لایه‌که‌وه کۆبۆوه‌و هه‌رچی ئاوێکی تیا بوو هه‌ڵی ڕژانده ناو تاوێره ڵانێکه‌وه له‌ولاشه‌وه ئاوه‌ڕۆگه‌یێ، که له‌ناو چه‌ند ئاوه‌ڕۆگه‌یه‌کی تردا بوو، ئه‌و باراناوه‌ی هه‌موو گرته خۆی‌و بردی، ئه‌ویش شوێنی که‌وت ڕوانی وا پیاوێ، له باخه‌که‌یا به بێڵێکه‌وه وه‌ستاوه، له‌م دێراوه‌وه بۆ ئه‌و دێراو ئاوه‌که ده‌گوێزێته‌وه به بێڵه‌که‌ی، پێی گووت: ئه‌ی به‌نده‌ی خوا! ناوت چی‌یه؟ گووتی: ناوم ئه‌وه‌یه، ڕێک ئه‌و ناوه‌ی گووت که‌له‌ناو هه‌وره‌که‌وه بیستی، گووتی: ئه‌ی به‌نده‌ی خوا تۆ بۆ له‌ناوی من ده‌پرسیت؟ گووتی؛ ده‌نگێکم بیست له‌ناو په‌ڵه‌یێ هه‌وردا، که ئه‌مه ناوه‌که‌یه‌تی تۆ ئه‌م باخه‌ی پی ئاو ده‌ده‌ی ده‌یفه‌رموو: ئه‌ی هه‌ور! باخه‌که‌ی فیساره که‌س ئاو بده، که ئه‌م ناوه‌ش ناوی تۆیه، ئه‌وه به‌ری ئه‌م باخه چی لێده‌کهیت که له خوداوه ئاوا چاودێری ده‌کرێ؟ فه‌رمووی: ماده‌م وات گووت ئه‌وا منیش بۆت ڕوون ده‌که‌مه‌وه: به‌رهه‌می ئه‌م باخه ده‌که‌م به سێ به‌شه‌وه: سێیه‌کێکی ده‌که‌م به خێر، خۆم و خێزانه‌که‌شم سێیه‌کێکی ده‌خۆین و ئه‌و سێیه‌که‌که‌ی تریش ده‌چێنمه‌وه به‌خۆیه‌وه!(م). -------------------------------------------------- سه‌رچاوه: ریاض الصالحین(به‌رگی دووه‌م).