درووزەکان کێن؟ عەقیدەو بیروباوەڕیان چۆنە ؟
✍️ درووزەکان؛ گروپێکی باطنین و خەلیفەی فاتیمی (أبو علي المنصور الفاطمي الملقب بالحاكم بأمر الله)، بە خوا دەزانن و زۆربەی فیکر و بیروباوەڕیان لە (ئیسماعیلییەکان) وەرگرتووە و لەناو ئەواندا هەڵقوڵاوە. ✍️ شوێنکەوتەی (محمد بن إسماعیل الدرزي)ـن و دەدرێنە پاڵ ئەو، کە ناسراوە بە (نشتکین). ئەو نەشتەکینە سەرەتا لە وڵاتی میسر سەری هەڵدا، بەڵام زۆر لەوێ نەمایەوە و هەڵات و ڕۆیشت بەرەو شام و لەوێ دەستی کرد بە بانگەوازیکردن بۆ فیکرەکەیی و خوایەتی حاکم. ✍️ بیروباوەڕیان تێکەڵە لە کۆمەڵێک ئایین و فیکری جیا جیا. ✍️ تەوەری سەرەکی بیروباوەڕیان لە دەوری (أبو علي المنصور الفاطمي الملقب بالحاكم بأمر الله) دەسوڕێتەوە، کە بە خوای دەزانن و لە ساڵی (٤١١)ـی کۆچیدا کوژرا. ✍️ دامەزرێنەری سەرەکی و کارای ئەو فیکرەیە، کەسێک بوو بە ناوی (حمزة بن علي بن محمد الزوزني)، کە لە ساڵی (٤٠٨)ـی کۆچی ڕایگەیاند ڕووحی خوا لە حاکمدا تواوەتەوە و جێگیر بووە. ✍️ هێندێک لە بیروباوەڕ و فیکرەکانیان: ١- باوەڕیان بە خوایەتی (أبو علي المنصور الفاطمي) هەیە، دوای ئەوەی کە مرد، گوتیان شاردراوەتەوە و دوایی دەگەڕێتەوە. ٢- نکووڵی لە هەموو پێغەمبەران دەکەن و نازناوی (ئیبلیسەکان)یان بۆ داناون! ٣- ڕقیان لەهەموو ئایینەکان دەبێتەوە، بەتایبەتی ئیسلام و موسڵمانەکان، کە خوێن و ماڵیان بە حەڵاڵ دەزانن و لەکاتی بوونی توانا خیانەتیان لەگەڵدا دەکەن. ٤- پێیان وایە کە ئایینەکەی ئەوان، هەموو ئایینەکانی پێشووتری نەسخ کردۆتەوە. ٥- نکووڵی لە هەموو حوکم و پەرستشەکانی ئیسلام دەکەن. نە بەڕۆژوو دەبن، نە حەجیش دەکەن. ٦- نکووڵی لە بەهەشت و دۆزەخ و پاداشت و سزای دواڕۆژ دەکەن. ٧- نکووڵی لە قورئانی پیرۆز دەکەن و دەڵێن سەلمانی فارسی دایناوە. خۆیان موسحەفێکیان هەیە، کە پێی دەڵێن (المنفرد بذاته) یان (مصحف الدروز). ٨- باوەڕیان وایە کە (حاکم بأمر الله) پێنج پێغەمبەری ناردووە، ئەوانیش بریتیین لە: (حمزة و إسماعيل و محمد الكلمة و أبو الخير و بهاء). ٩- بیروباوەڕیان وایە کە قیامەت بریتییە لە گەڕانەوەی حاکم، کە ڕابەرایەتیان دەکات بۆ لەناوبردنی کەعبە و موسڵمانان و نەسڕانییەکان لەهەموو شوێنێکی سەر زەوی، هەروەها ئەوان فەرمانڕەوایی هەموو جیهان دەکەن بۆ هەتا هەتایی و جیزیە و ڕیسوایی لەسەر موسڵمانان دادەنێن. ٢٠- باوەڕیان بە (تناسخ الأرواح) هەیە، واتە: مرۆڤ ئەگەر مرد، ڕوحەکەی دەچێتە ناو لاشەی مرۆڤێکی دیکە، کە دوای مردنی یەکەم لەدایک دەبێت، ئەگەر دووەمیش مرد، ئەوا ڕووحی ئەویش دەچێتە ناو لاشەی مرۆڤی سێیەم. ١١- قسە و جوێنی زۆر ناشیرین بە هاوەڵان دەڵێن. ١٢- ڕازی نابن کەس بچێتە ناو ئایینەکەی ئەوان و کەسیش لە ئایینی ئەوان دەربچێت. ١٣- مێژوو لەلای ئەوان لە ساڵی (٤٠٨)ـی کۆچییەوە دەست پێ دەکات، ئەو ڕۆژەی کە حەمزە خوایەتی (حاکم بأمر الله)ـی ڕاگەیاند. ١٤- هاوسەرگیریکردن جگە لەگەڵ خۆیان بە حەرام دەزانن. ١٥ـ کچان بێبەش دەکەن لە میرات. ١٦- ناوچەکانیان خاڵییە لە مزگەوت و لەجیاتی ئەوە دەچنە هێندێک شوێن و بە تەنیا تێیدا دەمێننەوە و تێیدا کۆدەبنەوە، ڕێگاش نادەن کەس بچێتە لایان. ١٧- هەروەها یەکێک لە بنەمای بیروباوەڕیان؛ خۆشاردنەوە و خۆدەرنەخستنە، بەشێوەیەک بیروباوەڕیان ئاشکرا ناکەن. هەتا لەناو خۆشیاندا، تاوەکوو نەبن بە چل ساڵ، فێری ئەو فیکرەیە ناکرێن و پێیان ناگوترێت. ✍️ ژمارە و شوێنی نیشتەجێ بوونیان: ژمارەیان نزیکەی (٢٥٠) هەزار کەس دەبن. زۆرینەیان لە سوریان، ئینجا لوبنان و بەشێکیشیان لە فەلەستینی داگیرکراون، کە لەوێ ڕەگەزنامەی ئیسڕائیلییان وەرگرتووە و هێندێکیشیان لەناو سوپای ئیسڕائیلی کار دەکەن! ✍️ سەرچاوە: １- الموسوعة الميسرة في الأديان والمذاهب المعاصرة (٣٩١/١- ٤٠٢). ２- الموجز في الأديان والمذاهب المعاصرة (١٣٨-١٣٩). ئامادەکردنی: عەبدوڵڵا باڵەک. پڕۆژە بانگەوازییەکانی شێخ احمد کاکە محمود رحمه الله.