سەرەتا   |    دەربارە   |    پەیوەندی   |    دەستەی نوسەران   |    من نحن   |    اتصل بنا
       
  پیتی (ل) و ڕووه‌کانی..
گۆڕینی فۆنت

پیتی (ل) و ڕووه‌کانی

کوڕی خاك

پیتی لام(ل) له‌ بنه‌ڕه‌تدا پیتێکی ناسک و لاوازه‌، ته‌نها له‌ نێو ناوی(الله) دا ڕووی ئاوساوی ده‌بێت ئه‌ویش له‌ هه‌ندێ حاڵه‌ت. 
پیتی(ل) هه‌روه‌ک باسمان کرد یه‌کێکه‌ له‌و پیتانه‌ی هه‌ردوو ڕووی ئاوساوی و لاوازی هه‌یه‌. 
لامه‌کان چه‌ند جۆرێکن: 
1. لامی ناو(لام الاسم) وه‌ک الْإسلام ، الذي ، الله ، لِباس ، لِحْيَتي. 
2. لامی فرمان(لام الفعل) وه‌ک لَيْسَ ، يأكُلُ ، وَلْيَكْتُبْ. 
3. لامی پیت، ئامراز(لام الحرف) وه‌ک هَلْ ، بَلْ ، لِ. 

وه‌ک له‌م ئایه‌ته‌دا نمونه‌ی تێدایه‌ بۆ هه‌موویان هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولاً فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ[الملک:15] ، یاخوود وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ[العنکبوت:46]. 

* درێژه‌ی باسی لامه‌کان له‌ گۆشه‌یه‌کی تر ده‌رگایان لێ ده‌که‌ینه‌وه‌، باسی ئێستامان بریتییه‌ له‌ ئاوساوی و لاوازی لامه‌کان. 
* هه‌موو لامه‌کان لاواز ده‌خوێنرێنه‌وه‌ ناویی بن یان فرمانی یان پیتی، ته‌نها لامی ناوی خودا(الله: إسم الجَلالَة) نه‌بێت دوو ڕووی هه‌یه‌ ئه‌ویش: 
1. به‌ ئاوساو خوێندنه‌وه‌ی: ئه‌گه‌ر هاتوو له‌ پێشییه‌وه‌ سه‌ره‌ یان بۆر هاتبوو، وه‌کو: بۆ سه‌ره‌(الفتحة) : شَهِدَ اللهٌ ، مَنَّ الله ، قَالَ الله ، بۆ بۆریش(الضمة): رُسُلُ الله ، يَعْلَمْهُ الله ، إنِّي عَبْدُ الله. 

یاخوود ئه‌گه‌ر له‌ پێشییه‌وه‌ پیتێکی زه‌ننه‌دار(حرف ساکن) هاتبوو و به‌ڵام له‌ پێش ئه‌ویش پیتێکی سه‌ره‌دار(حرف مفتوح) یان بۆردار(حرف مضموم) هاتبوو، وه‌کو: 
* ئه‌گه‌ر له‌ پێشی زه‌ننه‌ و پێشتریش سه‌ره‌ هاتبوو: وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطاً ،[الجن:4]. 
* ئه‌گه‌ر له‌ پێشی زه‌ننه‌ و پێشتریش بۆر هاتبوو: أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِيعُونِ[نوح:3] . 

گرنگیش نییه‌ ئه‌گه‌ر کۆتاییه‌که‌ی(ناوی الله) میمێکی زیاده‌ی پێوه‌ بێت، وه‌ک : اَللهمَّ. 

2. به‌ لاواز خوێندنه‌وه‌ی: ئه‌گه‌ر هاتوو له‌پێشییه‌وه‌ ژێر هاتبوو، جا ڕاستی بێت یان تووشهاتوو(عارض) ، وه‌ک: بۆ ژێری ڕاستیوَمَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِ اللّهِ[الأنفال:10] ، بۆ ژێری تووشهاتوولِمَ تَعِظُونَ قَوْماً اللّهُ مُهْلِكُهُمًْ[الأعراف:164]. 
یاخوود ئه‌‌گه‌ر له‌ پێشییه‌وه‌ پیتێکی زه‌ننه‌دار(حرف ساکن) هاتبوو و به‌ڵام له‌ پێش ئه‌ویشه‌وه‌ پیتێکی ژێردار هاتبوو(حرف مکسور)، وه‌کو وَيُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوا بِمَفَازَتِهِمْ[الزمر:61]. 
گرنگیش نییه‌ ئه‌گه‌ر کۆتاییه‌که‌ی(ناوی الله) میمێکی زیاده‌ی پێوه‌ بێت وه‌ک قُلِْ اللّهم. 


 1150

  • زۆرترین بینراو
  • نوێترین بابەت
Top
Facebook YouTube Twitter Instagram