دەنگی ئیسلام‌

جلوبه‌رگی شه‌رعی بۆ پیاوان.؟

ئایا جلوبەرگی کوڕان ته سک بێت گوناهه ؟ ئایا ڕه نگا و ڕه نگی جلوبەرگ بۆ کوڕان ناچێته قاڵبی کچانەوه؟خوا جه زاتان بدا ته وه

گۆڕینی فۆنت

وەڵام - ژمارەی پرسیار 362

به ‌ناوی خوای به‌خشنده‌ی میهره‌بان.

سوپاس و ستایش بۆ په‌روه‌ردگار، دروود و ڕه‌حمه‌ت له‌ ‌پێغه‌مبه‌ری ئازیز (صلی الله‌علیه‌ وسلم) و هه‌روه‌ها له‌ ئال و یارانی.

بۆ‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌که‌ی به‌ڕێزتان:

له‌مه‌رجه‌کانی جلوبه‌رگی پیاوان:

١/ له‌جلوبه‌رگی ئافره‌تان نه‌بێت یاخود له‌هی ئه‌وا بچێت.. چونکه‌ نه‌فرین کراوه‌ له‌پیاوانێک که‌ به‌رگی ئافره‌تان ده‌پۆشن یاخود ئافره‌تانێک به‌رگی پیاوان بپۆشن.

٢/ ته‌سک نه‌بێت به‌جۆرێک وه‌سفی لاشه‌ی پیاوه‌که‌ بکات."لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم الرجل يلبس لبسة المرأة، والمرأة تلبس لبسة الرجل". رواه أبو داود بسند صحيح.

٤/ به‌رگێکی نه‌بێت مایه‌ی ناوبانگی و ناسراویی پێوه‌ بێت، واته‌ له‌ناو خه‌ڵكیدا دیار بێت، ئه‌وجا ئایا له‌به‌ر ڕه‌نگه‌کانی(وه‌ک ئه‌وه‌ی چه‌ند ڕه‌نگێکی تێکه‌ڵاوی سه‌رنجڕاکێشه‌ری هه‌ڵگرتبێت) بێت یاخود تایبه‌‌ت بێت بۆ ناوداری. پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) فه‌رموویه‌تی"من لبس ثوب شهرة في الدنيا، ألبسه الله ثوب مذلة يوم القيامة" رواه أحمد وأبو داود وابن ماجه، والنسائي

واته‌/ هه‌رکه‌سێک به‌رگێکی ناوداری له‌به‌ر بکات له‌ دونیان، ئه‌وه‌ خوای گه‌وره به‌رگی زه‌بوونی له‌به‌رده‌کات له‌ڕۆژی قیامه‌ت.‌

٥/ له‌جلوبه‌رگی بێباوه‌ڕان نه‌کات، ئه‌و به‌رگانه‌ی تایبه‌تن به‌ بۆنه‌ و ئاهه‌نگ و کۆڕی ئایینی و کۆمه‌ڵایه‌تی و نه‌ریته‌کانیانه‌وه‌."من تشبه بقوم فهو منهم" أخرجه‌ السيوطي وصححه‌ الألباني. واته‌/ هه‌رکه‌سێک خۆی بچوێنێت به‌ گه‌ل و میلله‌تێک ئه‌وا ده‌بێت یه‌کێک له‌وان.

هه‌رچی له‌باره‌ی ڕه‌نگیشه‌وه‌یه‌، ڕه‌نگه‌کان هه‌موویان بۆ پیاوان جائیزن، سپی باشترینیانه‌، پێغه‌مبه‌ری خوا(صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رموێت"البسوا من ثيابكم البياض فإنها من خير ثيابكم وكفنوا فيها موتاكم" رواه أبو داود والترمذي. واته‌/ له‌به‌رگه‌کانتان ڕه‌نگی سپیس بپۆشن، چونکه‌ ئه‌وه‌ له‌باشتینی به‌رگه‌کانتانه‌، هه‌روه‌ها مردووه‌کانتانی تێدا کفن بکه‌ن.

ته‌نها ڕه‌نگی سووره‌ خیلافێکی زانایانی له‌سه‌ره‌، زانایان نزیکه‌ی هه‌شت ڕایان له‌و باره‌یه‌وه‌ فه‌رمووه‌، هه‌یانه‌ به‌جائیزیان داناوه و ئه‌وه‌ش ڕایه‌کی به‌هێزه‌ چونکه‌ فه‌رمووده‌ی ڕاسته‌وخۆ هه‌یه‌ که‌ پێغه‌مبه‌ری خوا به‌رگی سووری له‌به‌ر کردووه‌. هه‌روه‌کو به‌ڕائی کوڕی عازیب-خوای لێ ڕازی بێت- ده‌یگێڕێته‌وه‌ که‌ پێغه‌مبه‌ری خوا(صلى الله عليه وسلم) چوارشانه‌ بووه‌ و جارێک بینیویه‌تی به‌رگیکی سووری له‌به‌ر بووه‌، هیچ شتێکی له‌وه‌ جوانتر نه‌بینیوه‌ له‌به‌ری"‌كان رسول الله صلى الله عليه وسلم مربوعاً ولقد رأيته في حله حمراء ما رأيت شيئاً قط أحسن منه ".

فه‌رمووده‌یه‌کی تر هاتووه له‌باره‌ی ڕێگری کردن له‌له‌به‌رکردنی به‌رگی ڕه‌نگ سوور، وه‌ک ئه‌وه‌ی ئیبن عه‌بباس-خوا لێیان ڕازی بێت- بۆمانی ده‌گێڕێته‌وه له‌پێغه‌مبه‌ری خواوه‌(صلى الله عليه وسلم)‌‌ که‌فه‌رموویه‌تی" نهيت عن الثوب الأحمر، وخاتم الذهب، وأن أقرأ وأنا راكع"رواه النسائي بإسناد صحيح .

واته‌/ ڕێگریم لێ کراوه‌ له‌له‌به‌رکردنی به‌رگی سوور و ئه‌نگوستیله‌ی ئاڵتوون و خوێندنه‌وه‌ی قورئان له‌کاتێکدا له‌کڕنووش(رکوع) دام.

له‌سه‌ر ئه‌م دوو فه‌رموودانه‌ هه‌ندێ له‌زانایان هه‌وڵیانداوه‌ ئه‌و دوو حوکمه‌ کۆبکه‌نه‌وه‌، وه‌ک ئه‌وه‌ی حافیظ ئیبن حه‌جه‌ر فه‌رموویه‌تی به‌ناباشی له‌به‌رکردنی به‌رگی ڕه‌نگ سوور بۆ ڕازاوه‌یی و ناوداری و به‌ناوبانگی، به‌ڵام به‌ڕه‌وادانانی له‌به‌رکردنی له‌ماڵ و شوێنی کار، ئه‌م ڕایه‌ی گێڕاوه‌ته‌وه‌ سه‌ر ئیبن عه‌بباس-خوا لێی ڕازی بێت- و هه‌روه‌ها ئیمام مالیک(ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێ).

هه‌ڵبه‌ته‌ ده‌بێت ئه‌وه‌شمان له‌یاد نه‌چێت که‌ به‌رگێک له‌به‌رهه‌می ئاوریشم بێت(بۆ پیاوان) یاخود به‌رگێکی ئاسایی بێت به‌ڵام وێنه‌ی گیانه‌وه‌ران(مرۆڤ و ئاژه‌ڵ)ی له‌سه‌ر کێشرا بێت ئه‌وا حه‌رامه و قه‌ده‌غه‌یه‌ له‌به‌رکردنی.‌

خوای گه‌وره‌ش زاناتره ‌(جل وعلا).‌

وصلى الله على نبینا محمد وعلى آله وصحبه وسلم.

----------------------------------------------------------------

لیژنه‌ی وه‌ڵامدانه‌وه‌ی پرسیاره‌ شه‌رعییه‌کان/‌ ده‌نگی ئیسلام.

ژمارەی بینین 746