دکتۆر موستەفای خرم دل خاوەنی تەفسیر بە سێ زمان ؟!.. ٭ لە ساڵی (۱۹۳۹) لە گوندێ (دیهـ بوکر) سەر بە شاری (مهاباد) لە دایک بــووە ، لە مەدرەسەی دەوڵەتیدا هەر لە شاری (مهاباد) خوێندوویـــەتی ... وەکوو دەگێڕێتەوە : سەرتا ویستم ببمە فەقێ ، لە مزگەوتێک لە شاری مهاباتدا ، ڕەمەزان بوو مامۆستاکە وتاریدا ، لە زیمنی وەعزەکەیدا وتی ئەوەی سەر ڕووتە دەچێـتە جەهەنەم ، منیش وامزانی مامۆستا ڕاست دەکـات !!! چووم بوومە فەقێ ، ئەوەڵین دەرسێ عەوامیلی پێدەوتین ، بێ حەرفی جەڕە ئیسمی پێ مەجرورە خۆ من ئیسمێکم نەدەدی ، ئینجا بێ حەرفی جەڕە ئیسمی پێ مەجرورە چ نەفعی هەیە !! ؟ کە من نەزانم چیە جارێ هەندێکم عەرەبی فێربــکە ... بە هەرحاڵ تا صەمەدیم خوێند ، هەموویشی شەش حەوت مانگ فەقێ بووم و چوومەوە مەدرەسەی حوکمی .... ٭ لە ساڵی (۱۹۷٥) چۆتـە جامعەی ڕشتەی ئەدەبی عەرەبی (تاران) مەرحەلەی بەکالۆریۆس و ماستەرو دکتۆرایشی لە فەرهەنگی عەرەبی و عولومی قورئانیــدا بە دەست هێناوە !!!... وەکوو خۆیی دەگێڕێتەوە : یەکێ لەو مامۆستایانەیشی زۆر ئیستیفادەم لێ کرد لە (تاران) ناوی (بەدیع زەمانی) بوو خەڵکی سنە بوو ... پاشان ماوەی بیست و دوو ساڵ لە زانکۆیی (تەربیەت دەبیر) کەناوەکەی گۆڕا بۆ زانکۆیی (کوردستان) ی شاری (سنە) مامۆستا بووە .. نـــــــوسینــەکانــــــــــــــــی : خاوەنی تەفسیری قورئانی پیرۆز بە سێ زمان: ۱ ـــ المقتطف بە زمانی عەرەبی ۲ ـــ نور بە زمانی فارسی ۳ ـــ شنەی ڕەحمەت بە زمانی کوردی.. وەکوو خۆیی دەگێڕێتەوە : جارێکیان بە نەفەرێکم وت : بە تورکی قسەمان لەگەڵ بکە ، وتی بە تورکی قسە ناکەم ئەتەوێ بچیت فێر بیت و کتێبیش بە تورکی بنوسیت ، وە کاتی خۆیشی کاک ناسری سوحانی هاتە ماڵمان وتی : بەچیەوە مەشغوڵی ، وتم نوسینی تەفسیرێک ، وتی مەینوسە تەفسیر ، بەڵام کاتێک کەمێکم پیشانـدا ، وتی بنوسەو بەردەوام بــــــە .. ٤ ــ تەرجومە کردنی فی ظلال لە پازدە جەلدا ، وەکوو خۆیی دەڵێت : زۆر کەس خەریکی تەرجومە بوون بۆیان تەواو نەکرا ، هەیانە تا دوازدە جەلد ڕۆشتبوو . ٥ ــ صرف دستور زبان کردی سورانی . ٦ ــ گنجینهٔ صرف زبان عربی بە زمانی فارسی . ۷ ــ نحو زبان فارسی . ٨ ــ نگاهی گذرا به اعجاز علمی قرآن ــ بەزمانی فارسی ـــ . ۹ ــ نماز، فرمان خدا ـــ بە زمانی فارسی ـــ بەڵام کردووشیەتی بە کردی . ۱۰ ــ مکالمه روزمره زبان کردی . ۱۱ ــ گلبُن دانش ــ بەزمانی فارسی ــ . ۱۲ تەرجومەی کتێبێ (الله جل‌ّ جلاله ) هی سعید حوی یە بۆ فارسی و کوردی . ۱۳ ــ ع‍ن‍ای‍ت ی‍زدان ــ ی‍ا ــ غ‍ری‍زه ح‍ی‍وان لە باسی ئیسباتی خوادایە . ۱٤ ــ تەرجومە کردنی کتێبی (مفصل) ی عبدالکریم زیدان لە فیقهی ئیسلامی مستدلدا ، کە (۱۲) جەلدە .. لە کۆتاییدا وەکوو جەنابی مامۆستا خۆیی دەڵێت : لە باری دیندا حەرەکەتمان کردووە و حەرەکەت دەکەیــن ... ئێمەش دواکارین لە خوای گەورە خوا لێی خۆش بێت.