8 مارس و مێژوویەك لەڕۆژئاوا ...!! م. ماکوان کەریم من بڕوام بە مافی ئافرەت و ئەو قسە بی مانایانە نیە، بەم هۆکارەیە، بزوتنەوەی ئافرەتان کە دامەزراوە بە پێی فەرهەنگی جیهانی نوێ کە لە هەناوی قوتابخانەی سەرمایەداریەوە سەرچاوەی گرتوە دەگرێتەوە بۆ سەردەمی ڕێنسانس، یەکەم جار لە جاڕنامەی ئافرەتێکی داوین پیس کە ناسراوە بە (ئۆلیم دی ژۆژیە) ی فەرەنسی لە ساڵی١٧٩١ هاتووە، پاشان لە ١٧ مادە پێك هاتووە یەکەم کەس کە راڤەی کردوە ئافرەتێکی ووجودی خێزانی سارتەرە بە ناوی (سیمۆن دی بوفوارە) کتێبەکە بەناوی رەگەزی دووەم نوسراوە، پاشان ئەم بزوتنەوە ژنانە نەهەمەتیە بۆ ئافرەت لە سەدەی نۆزدەدا ئەو یەهودیە پیسانەی لای تۆ.. جموجۆڵێکیان پێدروستکردن لە ئەوروپاو ئەمریکا ناڕەزای و تا چەند کۆڕو سمینارو شتی لەوبابەتەیان بۆ گیراو دوایی لەگەڵ گەشەی مارکسیەت و شۆرشی ١٩١٧ ئۆکتۆبەر زۆرگرنگی پێدرا لە لایەن مارکسیەکانەوە لە سەدەی بیستدا لە بەر کۆمپانیا گەورەکان بۆ دەستەبەرکردنی کرێکاری زۆرترو هێنانە دەروەی ئافرەت لەماڵەکانیانو بەپارەی کەم، ئەو ڕاپەڕینەی سەرتاسەریەی پێ هەڵسێنرا کە لە ئێرلەنداوە دەستی پێکرد تا ئوسترالیا، داوای رێزگرتو مافی سیاسی و کۆمەڵایەتی دەکرا، کە بە درێژای مێژووی ئیسلام ڕێزو حورەمەتی لەئافرەت گرتوە لە هەموو کایەکانی ژیان بەشداری پێکردوە، مەگەر هەندیك پۆستی دژوارو سەرەکی نەبێت لەبەر سۆزو هەست ناسکی ئافرەت لە هەندێك پۆست دورخراوتەوە، لەبەریتانیا بەهەمانشیوە ئافرەتێکی دەمشرو داوین پیس لە بە ناوی(پانك هریست) کە لەبەر جوانی و شەدەلاری کچەکانی کە زیاد لە ١٩ کچی هەبوو هیچی کچی خۆی نەبوو ئەوئافرەتانە بوون بۆ لەشفرۆشی بەکار دەهاتن پیاوانی شەهوەت بازیش بۆ خاتری جوانی و تێری حەزی خۆیو ماستاوکردنی لەبەردەم ئافرەت بزوتنەوەکانیان بە ناوی کچەکانی میسز پانك ناونرا..! لە ئەمریکای سەرمەیەداری لە وولایەتی وایۆمنگی لە ساڵی ١٨٦٩ مافی ئافرەت درا تەنها مافی دەنگدانیان هەبێت ئەویش ئافرەتی سپی پێست ئەوە رەش پێست هەر حسابی بۆنەدەکرا بۆ پیاوەکانیشیان، ئەویش لە ١٩٢٠ لە دەستوری ئەمریکی بووە قانون بڕیاری لەسەردراو تۆمارکرا ، لە نیوزلەندا ١٨٩٣، لە ئوسترالیا١٩٠٢، لە نەرویج وسوید دانیمارك ١٩١٣، لەکەنەدا١٩١٧، لە بەریتانیاو نەمساو پۆڵەنداو مەجەرو جیکسلۆفاکیاو روسیا ١٩١٨ بەلجیکا ١٩٤٥ بۆ زانیاریت ووڵاتی سەرمەشقی عەلمانی کەفەرەنسایە ١٩٤٦ تەنها مافی دەنگدانیان بەخشیە ئافرەت، دوای هەریەکە مەدرەسیەکی دروست کرد بەناوی قوتابخانەی شوعیەت ، وسوسیالستەکان، لیبراڵ دیموکراسی و مەدرەسەی ئاینی جولەکەو مەسیحی، کە مەسیحو جولەکە ئافرەت بە رۆحی پیس دەزان بۆ خزمەتی پیاو دروستکراوە.. لە ئیسلامدا مافی ئافرەت لە سەردەمی خدیجەوە دەست پێدەکات کە سەروەتو سامانی خۆی بۆ پشتیوانی هاوسەرەکەی دەخاتە کارو یەکەم شەهیدی بۆ خەبات کردنی سومەیەیە..ئیتر ئەوانە سەرمەشقی ئەو پەیامەن..